Đối với phần lớn những người làm cha làm mẹ, những đứa con của mình sẽ luôn là những đứa trẻ chưa lớn dù chúng có bao nhiêu tuổi, có giỏi giang như thế nào. Đặc biệt với tư duy của người Châu Á, bố mẹ thậm chí còn làm giúp, làm hộ hoặc theo sát từng bước đi của con vì lo lắng con mình sẽ “ngã”, sẽ gặp rủi ro. 

Điều này thường thấy ở DNGĐ, các thế hệ sáng lập luôn muốn kiểm soát và can thiệp vào các quyết định của thế hệ kế nhiệm, mặc dù đã bàn giao quyền điều hành. Theo các chuyên gia, việc làm này nếu không khéo có thể lợi bất cập hại.

Việc hỗ trợ con cái để chúng có thể tự đi trên đôi chân của mình là điều có lợi. Tuy nhiên không nên làm giúp, làm hộ, quá bao bọc con cái. Bởi nếu làm theo cách đó sẽ có hai trường hợp xảy ra, hoặc là những đứa trẻ sẽ có thói quen ỷ lại vào cha mẹ mình mà không thể tự suy nghĩ, tự hành động. Hoặc đứa trẻ đó sẽ cảm thấy bị bó buộc, sinh ra tâm lý phản kháng. Từ đó gây ra mâu thuẫn trong gia đình.

Trong doanh nghiệp gia đình cũng như vậy. Khi người kế nhiệm đã nắm quyền quản lý, điều hành doanh nghiệp, nhưng phần lớn thế hệ đi trước vẫn không chuyển giao toàn bộ quyền lực, mà thường tiếp tục kiểm soát, thậm chí tham gia trực tiếp vào các quyết định của ban điều hành mới.

Thế hệ kế thừa không được tự do phát huy thế mạnh của mình, một số thiếu tự tin sẽ chấp nhận và hoàn toàn nghe lời. Từ đó họ sẽ dễ trở thành “bù nhìn” và không thể có được những đóng góp tích cực cho doanh nghiệp. Số còn lại tự tin hơn, muốn khẳng định vị thế, để lại dấu ấn của mình trong doanh nghiệp thì lại bị “trói chân, trói tay” nên dễ nảy sinh cảm giác chán nản, phản kháng hoặc từ bỏ.

Vậy làm thế nào để doanh nghiệp gia đình có thể chuyển giao thế hệ thành công? Để người sáng lập có thể an tâm, tin tưởng, còn người kế nhiệm có thể tự tin phát huy hết khả năng của mình ? Chương trình CEO – Chìa khoá thành công đã đưa vấn đề này vào chủ đề: “Doanh nghiệp gia đình – Kế thừa và Niềm tin”. Chương trình phát sóng vào 10h sáng chủ nhật ngày 15/10/2017 trên VTV1 – Đài truyền hình Việt Nam. Nữ doanh nhân Nguyễn Thị Thanh – Giám đốc Công ty TNHH Mai Thanh đảm nhiệm vai trò CEO để giải quyết vấn đề:

Doanh nhân Nguyễn Thị Thanh – Giám đốc Công ty TNHH Mai Thanh

Một doanh nghiệp gia đình có 20 năm hoạt động thành công trong lĩnh vực sản xuất, gia công và kinh doanh hàng tiêu dùng. Hiện nay, doanh nghiệp đã chuyển giao quyền điều hành (vị trí CEO) từ người bố với vai trò sáng lập sang cho người con sau 3 năm làm trợ lý CEO.

Với tư tưởng đổi mới và đột phá, CEO mới quyết định trao quyền tự quyết rộng hơn cho những vị trí quản lý trẻ (phần nhiều là các thành viên gia đình thuộc thế hệ sau). Thế nhưng, sau khi được mở rộng thẩm quyền, một số vị trí quản lý nói trên đã đưa ra những quyết định gây tranh cãi như thay đổi quy trình, áp dụng một số ứng dụng thông tin thay cho cách làm truyền thống. Điều này đã gây nên sự rối loạn trong nội bộ công ty và các nhà cung ứng.

Trước tình hình đó, các cổ đông cho rằng cần phải có một cơ chế kiểm soát và can thiệp của các thành viên sáng lập đối với ban điều hành mới để tránh những quyết định vội vàng và gây rủi ro cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên CEO phản đối vì cho rằng, các thành viên ban điều hành đều là những người được học hành, đào tạo bài bản và một số có kinh nghiệm thực tiễn trong điều hành doanh nghiệp bên ngoài. Mọi quyết định của ban điều hành mới đều đã được tính toán kỹ lưỡng. Vì vậy, việc thiết lập ban kiểm soát là không cần thiết, thậm chí sẽ khiến cho bộ máy điều hành và quản trị chồng chéo, rườm rà.

Kết thúc buổi tranh biện tuần trước, cả CEO và các cổ đông vẫn giữ vững quan điểm riêng của mình và không tìm được tiếng nói chung. Vì vậy, các chuyên gia đã vào cuộc để giải quyết vấn đề cho doanh nghiệp.

Trong phần chất vấn CEO, chuyên gia doanh nhân Nguyễn Xuân Phú - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn SunHouse đặt vấn đề về quy trình mà CEO cùng ban điều hành mới đưa ra. Ông cho rằng nếu CEO cho đó là một quy trình chuẩn thì phải cho ra được kết quả công việc “chuẩn”. Tuy nhiên, việc chậm thanh toán cho nhà cung ứng là một kết quả không “chuẩn”. Điều này cho thấy quy trình mới này vẫn đang tồn tại những lỗ hổng. Vậy CEO cũng xem lại sự đổi mới của mình đã phù hợp với doanh nghiệp chưa?

Chuyên gia chuyên môn Nguyễn Hoàng Nam - Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Kiểm toán và Đảm bảo Công ty PwC Việt Nam thì đặt CEO vào vai trò của các cổ đông để CEO thấy được lo lắng của những người sáng lập. Từ đó CEO có thể hiểu, chia sẻ và tiếp nhận sự tư vấn từ thế hệ đi trước.

Ngược lại, các chuyên gia cũng đồng tình với CEO về việc cần sự tin tưởng đối với ban điều hành mới. Tuy nhiên cần đưa ra sự minh bạch trong quản trị và sẵn sàng đối thoại.

Chương trình CEO chìa khoá thành công chủ đề “ Doanh nghiệp gia đình – Kế thừa và niềm tin”

Cuối cùng hai chuyên gia đã đưa ra những kết luận mang tính hệ thống để CEO có thể căn cứ vào đó, giải quyết vấn đề của doanh nghiệp mình một cách thấu đáo và hiệu quả nhất. Đây cũng là những bài học giá trị cho các doanh nghiệp gia đình khi gặp những vướng mắc trong quá trình chuyển giao thế hệ. Kết luận đó như thế nào? Hãy cùng đón xem chủ đề: “Doanh nghiệp gia đình – Kế thừa và Niềm tin” vào 10h chủ nhật ngày 15/10/2017 để có câu trả lời.

PV

Theo Ấn phẩm Kết nối doanh nhân